Edward Madejski
W zakończeniu części pierwszej artykułu, zawierającego kilka informacji o sporcie i polskich sportowcach na znaczkach, napisano że dla wielu osób, znaczek jest dowodem uiszczenia opłaty za usługę pocztową. Zdecydowania częściej, znaczki takie trafiają do kolekcjonerskich albumów, z uwagi na ich wyjątkowość. Te miniaturowe obrazy dokumentują historię. Mistrzowie dębickiej maty: Kazimierz Lipień, Ryszard Świerad oraz Andrzej Skrzydlewski upamiętnieni zostali także na znaczkach. Stało się tak, dzięki podjęciu starań przez działaczy sportowych związanych z sekcją zapaśniczą kilka lat temu. W ten sposób upamiętnili pamięć o nich oraz ich sportowe osiągnięcia. Nie będą one omawiane, gdyż nie jest to celem tego artykułu.
Kogo, dlaczego oraz w jaki sposób upamiętniono?
Znaczki pocztowe które wydała Poczta Polska, to miniaturowy kawałek papieru, który jest dokumentem czasu i historycznych wydarzeń. Są one nośnikiem informacji a pisząc ogólniej, znaczki i kartki pocztowe dokumentują wydarzenia historyczne. O tych związanych z 65-leciem sekcji zapaśniczej była już mowa w części pierwszej. Część druga poświęcona jest dwóm ważnym wydarzeniom w Dębicy w 2024 roku. Rada Miejska w styczniu 2024 r. podjęła uchwałę, że wspomniany rok obchodzony będzie jako Roku braci Lipieniów. Zapaśnicy i sympatycy zapasów nie zapomnieli o Jubileuszu 70- lecia działalności sekcji zapaśniczej KS „Wisłoka”. Uszło uwadze władzom samorządowym miasta i powiatu, że miniony 2024 rok był obchodzony w Polsce jako Rok Polskich Olimpijczyków. Sejm RP w tej sprawie podjął stosowną uchwałę. Co było powodem, że o olimpijskich startach oraz medalowych osiągnięciach sportowców z dębickich klubów zapomniano? To pytanie nasunęło się spontanicznie. Nie jest moim zamiarem silić się na próbę odpowiedzi. Celem natomiast jest przybliżenie, jakie walory filatelistyczne wydano oraz kogo upamiętniają.
Rok braci Lipieniów
Obchodom towarzyszyły wydarzenia sportowe oraz inne nawiązujące do tych sportowców o wybitnych osiągnięciach o światowej skali. Ma to odzwierciedlenie zarówno na pamiątkowym znaczku jak również pocztówce. Znaczek wydany został dzięki pokryciu kosztów jego wydania przez firmę VENTOR. Projekt jest dziełem Ewy Zygmunt. Biorąc pod znaczek jako całość, można mówić że jest to wyjątkowa pamiątka. Znaczek ten pozwolę sobie zaprezentować w powiększeniu, żeby widoczne były szczegóły mówiące że rok ten wpisywał się także w obchody 70-lecia zarejestrowania sekcji zapaśniczej (1954).
Ceniony przez filatelistów jest cały arkusz na który składa się dziewięć znaczków wraz z napisem umieszczonym na takim arkuszu. Arkusz taki kiedy umieści się w antyramie, prezentuje się okazale. Niezależnie czy znaczek, czy też cały arkusz upamiętniają zarówno wydarzenie, jak również przypominają, wyjątkowość tych postaci.
Pomysł wydania kartki pocztowej z wizerunkami Kazimierza i Józefa Lipieniów uznać należy jako trafny. Kartka pocztowa wykonana według projektu Piotra Krzystyniaka stała się atrakcję kolekcjonerską. Opowiada nie tylko z jakiej okazji została wydana, ale także dokumentuje które podmioty wpisały się w program obchodów. Koszty związane z wydaniem tego waloru filatelistycznego (pozostałych kartek także) pokryła firma VENTOR.
Jubileusz siedemdziesięciolecia sekcji
Tym razem jubileusz nie ma odzwierciedlania na znaczku pocztowym lub kartce pocztowej zaprojektowanej i wydanej na tę okazję. Opracowano natomiast pamiątkowy medal oraz logo siedemdziesięciolecia które to elementy łącza obchody rocznicowe. W ten sposób dowiadujemy się, że w ramach tego jubileuszu obchodzono Rok braci Lipieniów, odbyły się turnieje zapaśnicze, a także upamiętniono dębickich olimpijczyków oraz ich trenerów. Świąteczny Turniej Zapaśniczemu który odbył się w grudniu, kończył obchody rocznicowe organizowane przez kierownictwo sekcji zapaśniczej oraz jej sympatyków. Na tę okazję wydano kartkę pocztową którą także zaprojektował (pozostałem także) Piotr Krzystyniak. Trafiła do zawodników uczestniczących w zawodach, ich rodziców oraz uczestników wigilijnego zapaśniczego opłatka.
Jubileusz stał się okazją do wspomnień i refleksji. Z tego co mnie jest wiadomym, nie zabrakło troski o upamiętnienie osób, które w szczególny sposób lub poprzez osiągnięcia sportowe wpisywały się historię zapasów. W tym kontekście wydaje się warto kilka słów poświęcić ciekawej inicjatywie. Mianowicie podjęto próbę upamiętnienia na znaczkach pocztowych zawodników, którzy jako pierwsi zapisywali karty zapaśniczych kronik. Na razie są to Jan Michalik, pierwszy Polak, który wywalczył tytuł Mistrza Europy (1972) oraz Andrzej Tomaszewski, wychowanek klubu, Mistrz Europy Juniorów (1993). Na tych osobach nie kończy się przymiotnik „pierwszy”.
Rok Polskich Olimpijczyków
Pozostawię na boku domysły, dlaczego zapomniano o olimpijczykach z Dębicy w roku olimpiady która planowana była w Paryżu. Była okazja do przypomnienia sukcesów dębickich zapaśników z roku 1972. 1976 i 1980 roku. Tak się jednak nie stało na miarę możliwości oraz potrzeb. Przy braku zainteresowania władz samorządowych, o olimpijskich medalach braci Lipieniów i Andrzeja Skrzydlewskiego przypomnieć zamierzał Komitet Obchodów 2024 Roku Polskich Olimpijczyków w Dębicy[1]. Niedługo po tym spotkaniu, śmierć Andrzeja Stasińskiego zniweczyła pierwotne plany. Rok ten obchodzony był nie tak jak pierwotnie zamierzano, ale ślad tej inicjatywy pozostał. I nie chodzi o informację która ukazała się na ten temat, a o efekt w postaci uroczystego otwarcia Zapaśniczej Izby Pamięci, która jest dziełem i pomysłem Czesława Korzenia. Izba spełnia istotną rolę wychowawczą i edukacyjną. Olimpijczycy oraz ich trenerzy upamiętnieni ponadto zostali na kartkach pocztowych. One także nawiązują do rocznicowych obchodów o których mowa była wcześniej. Dobrze stało się, że nie zapomniano o Andrzeju Stasińskim, który w sukcesach dębickich zapaśników miał swój udział także. Cześć Jego pamięci.
Memoriał Dębickich Mistrzów
Z okazji XVI memoriału wydana została kartka pocztowa oraz znaczek. Kartka pocztowa upamiętnia to wydarzenie, podmioty które brały w tym udział oraz nawiązuje do jubileuszu sekcji. Znaczek wydany z tej okazji upamiętnia zmarłego w 2022 roku jednego z dębickich mistrzów – Jana Michalika. Wcześniej nie udało się wydać znaczka, dobrze że znalazły się fundusze na jego wydanie.
Zakończenie
Materiały, które znajdują się w I i II części artykułów „Zapasy na znaczkach pocztowych” przypominają historię dębickich zapasów oraz są kolekcją filatelistyczną, którą po uzupełnieniu znaczkami mistrza świata – Romana Wrocławskiego i Wacława Orłowskiego – można wystawić na pokazie filatelistycznym w Izbie Pamięci u Czesława Korzenia lub w Muzeum Regionalnym w Dębicy. Może warto nad tym pomyśleć?
[1] J. Swół, Robocze spotkanie członków Komitetu Obchodów 2024 Roku Polskich Olimpijczyków, https://zeszytydebickie.pl/2024/02/25/robocze-spotkanie-czlonkow-komitetu-obchodow-2024-roku-polskich-olimpijczykow-w-debicy/, dostęp 26.02.2025.