Z inicjatywy Czesława Korzenia, trenera zapaśników, a później przedsiębiorcy i działacza na rzecz miasta Dębica, powstawała Izba Pamięci poświęcona osiągnięciom jego wychowanków. 21 lutego 2024 r. spotkali się tam: mgr Andrzej Stasiński, mgr inż. Edward Madejski, mgr Czesław Korzeń. Wymienieni panowie w okresie aktywności zawodowej pracowali w Zakładach Przemysłu Gumowego, a po zmianie nazwy w Dębickich Zakładach Opon Samochodowych „Stomil” w Dębicy. Prezes firmy Ventor i jednocześnie prezes autonomicznej sekcji zapaśniczej, Janusz Urbanik, nie mógł wziąć udziału w zebraniu z powodu wyjazdu służbowego do Norwegii.

Dębica (21.02.2024). Od lewej: Edward Madejski, Andrzej Stasiński, Czesław Korzeń. Fot. autora
Wymienione osoby od dawna wykazywały się aktywnością i zaangażowaniem na rzecz rozwoju kultury fizycznej w Dębicy. Są znani części mieszkańców Dębicy przede wszystkim jako zaangażowani działacze sekcji zapaśniczej KS „Wisłoka”. W ich zawodowym i pozazawodowym życiorysie tym ogólnym stwierdzeniom można przyporządkować konkretne fakty świadczące o społecznej przydatności ich działań. Jednak na chwilę obecną ta informacja musi wystarczyć, gdyż przybliżanie sylwetek osób o tak bogatej osobowości i dorobku zawodowym nie jest celem niniejszego artykułu.
Komitet i jego cele
Zamiar realizacji jakiegoś przedsięwzięcia zawsze ma swoją przyczynę. Historycznie rzecz ujmując przyczyn zawiązania się komitetu można wymienić kilka. Mają one związek z 70-leciem sekcji zapaśniczej i jej dorobkiem sportowym oraz wkładem w rozwój kultury fizycznej. Nie bez znaczenia jest działalność wychowawcza sekcji i KS „Wisłoka” Dębica, a mówiąc szerzej, wkład klubu w proces uspołecznienia młodzieży. W historię sekcji wpisują się działacze, zawodnicy oraz ich osiągnięcia sportowe, które przyczyniły się do rozwoju KS „Wisłoka” oraz miasta Dębica. Upadek sportowego znaczenia klubu na sportowej mapie Polski, Europy i świata to także przyczyna. Mając to wszystko na uwadze można mówić o wytworzeniu się przestrzeni społecznej do wielowątkowych rozważań.
W tym szczególnym 2024 roku w Dębicy obchodzony jest Rok Braci Kazimierza i Józefa Lipieniów. Powinien być obchodzony także Rok Polskich Olimpijczyków, gdyż taka była wola Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, który podjął odpowiednią uchwałę w 2023 r. Niestety w planach działania władz samorządowych (Starostwo Powiatowe, miasto Dębica) akcent olimpijski nie ma odzwierciedlania w podejmowanych działaniach w 2024 roku.
Tezie, że w sposób zaplanowany marginalizowano sportowe osiągnięcia KS „Wisłoka” oraz rolę sportu w życiu społecznym można przyporządkować wiele argumentów. A przecież nie wolno nam zapomnieć o tych sportowych dokonaniach, nie można zapominać o sukcesach i ludziach, którzy przyczynili się do rozsławienia miasta Dębica na całym świecie. To także nasze narodowe dziedzictwo, o którym powinniśmy pamiętać i przybliżać tę historię innym. To główny motyw i cel zawiązania się Komitetu Obchodów 2024 Roku Polskich Olimpijczyków w Dębicy.

Izba Pamięci (21.02.2024). Zainteresowanie gości ukierunkowane zostało na gabloty z odznaczeniami, medalami oraz znaczkami sportowymi. Fot. autora
Komitet początkowo miał być „obywatelski”, choć ostatecznie przymiotnik ten nie został umieszczony w nazwie. Podczas roboczego spotkania trafnie zauważono, że pozwoli to władzom samorządowym przystąpić do wspólnych działań i realizowania przedsięwzięć ukierunkowanych na taki cel. W olimpijskim gronie z terenu powiatu jest gimnastyczka, zapaśnicy, kolarz, bokser, piłkarze i siatkarz. Na rzecz tych dyscyplin mogą być realizowane dalsze cele cząstkowe, choć ich przybliżenie wymagałoby osobnego doprecyzowania, by podjąć dalszą dyskusję.
Komitet i jego skład
Jako wstępne założenie przyjęto, że skład Komitetu tworzyć będą członkowie honorowi, komitet naukowy oraz komitet organizacyjny. Komitet naukowy ma uzasadnienie w założeniu, że w ramach obchodów odbędzie się konferencja naukowa. Liczymy, że jej tematyka wybiegnie poza ramy opowiadania o sporcie w Dębicy, wskutek czego poznamy inne korzyści społeczne wynikające z proliferacji sportu.
Skład komitetu naukowego tworzyć będą przedstawiciele świata nauki. W chwili obecnej można pisać o prof. Piotrze Godlewskim z Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku oraz prof. Kazimierzu Kraju z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Specjalnością prof. P. Godlewskiego są zagadnienia o społecznych aspekty sportu (politologia sportu, historia i metodologia historii sportu, organizacja i zarządzanie w sporcie, marketing w sporcie), społeczne aspekty aktywność fizycznej w naukach o kulturze fizycznej. Prof. Kazimierz Kraj jest wybitnym specjalistą z zakresu nauk o bezpieczeństwie. Specjalistyczna wiedza ma podbudowę praktyczną (m.in. autor monografii, recenzent, redaktor naczelny). W składzie komitetu prawdopodobnie znajdzie się dr Arkadiusz S. Więch z UJ w Krakowie, który wstępnie wyraził zgodę. Dębiczanom jest on znany jako autor artykułów o historii miasta i publikacji książkowych. Jest współautorem publikacji o olimpijce z dębickiego „Sokoła” Julii Wojciechowskiej (L. Górska, A.S. Więch, Zapomniana Olimpijka Julia Wojciechowska-Senftleben (1915–1986), Dębica 2012).

Narada robocza. Od lewej: Czesław Korzeń, Edward Madejski, Andrzej Stasiński. Fot. autora
Komitet Honorowy i jego skład dopiero zawiązuje się, ale już można pisać o założeniach dotyczących jego składu osobowego. Przewodniczącym został wybrany Andrzej Stasiński. W składzie mają się ponadto znaleźć (pod warunkiem wyrażenia zgody) wszyscy żyjący olimpijczycy, bądź też ich żony. Założenie takie obejmuje dyscypliny: zapasy oraz kolarstwa. Już wiadomo, że kolarz Piotr Przydział wyraził zgodę. Koordynatorem został Adam Smoleń (kolarz i trener), który przygotowuje publikację na temat historii kolarstwa w KS „Wisłoka” Dębica. Sponsor zagwarantował pokrycie części kosztów związanych z przypomnieniem historii kolarstwa w Dębicy.

Kawa oraz wspomnienia: Prezesa KS „Wisłoka” w Dębicy Andrzeja Stasińskiego (po lewej), Czesława Korzenia trenera zespołu seniorów sekcji zapaśniczej, Edwarda Madejskiego działacza sekcji zapaśniczej. Fot. autora
Zapaśnicy mają siedmiu olimpijczyków. W składzie komitetu jest miejsce dla trzech żyjących, tj. Wacława Orłowskiego, Józefa Lipienia i Romana Wrocławskiego. Olimpijczyk z Meksyku (1968) Wacław Orłowski wyraził zgodę. W składzie są już Panie Antonina Lipień oraz Hanna Michalik. Istnieją podstawy do napisania, iż kwestią kilku godzin jest potwierdzenie zgody innych osób. Planowane działania obejmują trzy ważne rocznice związane z zapasami. Międzynarodowy Memoriał Dębickich Mistrzów ma mieć wyższą rangę biorąc pod uwagę sportowy poziom. Na ten temat wypowiedział się już prezes autonomicznej sekcji zapaśniczej, Janusz Urbanik (Aktualności DZH, 19.02. 2024). Wystarczające jest zatem odwołanie się do tej wypowiedzi.
Do przemyślenia
Komitet w składzie opisanym wyżej jest otwarty na współpracę z działaczami innych klubów i związków sportowych. Jest miejsce także dla przedstawicieli władz samorządowych, na zasadzie partnerstwa, współtworzenia programu i współdziałania. Nie jest jeszcze za późno, żeby wyciągnąć wnioski z popełnionych błędów. Bierzmy pod uwagę, że komitet działa w oparciu o dobrą wolę, w poczuciu obowiązku przybliżania historii o tych wspaniałych sportowcach. O naszej narodowej dumie. Dla władz samorządowych to ustawowy obowiązek.

Dębica (22.02.2024). MOSiR, wejście główne. Fot. autora
Wydaje się, że dotychczasową urzędniczą obojętność oraz krótkowzroczność powinna zastąpić chęć autentycznej współpracy, a nie stwarzania pozorów. Warto zastanowić się nad powiedzeniem: Kto chce coś zrobić, szuka rozwiązań. Komu się nie chce, szuka problemów. Co było przeszkodą, że Starostwo Powiatowe w Dębicy oraz władze miasta Dębica nie znalazły wspólnego języka o godne uczczenie wspomnianych rocznic?
Zastanawiają fakty: Starosta Powiatu Dębickiego, Piotr Chęciek, w latach 2009–2011 był Prezesem Klubu Sportowego „Wisłoka” w Dębicy; członkiem Zarządu Stowarzyszenia KS 1908 „Wisłoka”; był członkiem Zarządu Uczniowskiego Klubu Sportowego MORS. Powiatowy Kalendarz Imprez na rok 2024 (uroczystości patriotyczne, imprezy kulturalne i oświatowe) nie uwzględnia obchodów rocznic o których jest mowa. Powiatowy Kalendarz Imprez Sportowych i Rekreacyjnych na rok 2024 także.

Dębica (22.02.2024). MOSiR, hol oraz banery reklamowe. Fot. autora
Wspomnijmy jeszcze inną kwestię mającą związek z obchodami. Dotyczy ona braku działań propagandowych. Ściana z olimpijczykami w Domu sportu (MOSiR) w Dębicy oraz z sylwetkami trenerów i 10 medalistów międzynarodowych mistrzostw (w sumie zdobyli 40 medali) to ekspozycja stała. W związku z uchwałą Rady Miejskiej w Dębicy o obchodzeniu 2024 roku jako Roku Braci Kazimierza i Józefa Lipieniów (Roku Polskich Olimpijczyków także), jego wyjątkowość mogą akcentować banery. W holu Domu sportu jest ich kilka, ale zabrakło tych najważniejszych. To także o czymś świadczy.
Jan Swół